Gabinet Numizmatyczny


W związku z remontem Domu Przyrodników, Gabinet Numizmatyczny działa w ograniczonym zakresie, aktualnie wypożyczenie zabytków jest niemożliwe, podobnie jak wykonanie kwerendy.


 

Kiedy powstał Gabinet?

Gabinet Numizmatyczny – dział Muzeum Archeologicznego zajmujący się monetami oraz innymi znakami pieniężnymi – został powołany w roku 1981, gdy do zbiorów Muzeum Archeologicznego trafił skarb 915 monet z Tczewa-Suchostrzyg.

Z czego składa się kolekcja Gabinetu?

Na przestrzeni lat powstała kolekcja obejmująca różnego rodzaju monety, w tym także tzw. brakteaty (monety wybijane jednostronnie) oraz tzw. klipy (monety nieokrągłe, powstałe na kwadratowych blaszkach).
Oprócz tego w kolekcji znajdziemy: medale, odważniki do monet oraz szalki wag menniczych, liczmany (krążki służące do liczenia), a także żetony.
To jednak wciąż nie wszystko. W zbiorach Gabinetu znajdują się także okazy bardzo rzadkie, nieznane dotąd w literaturze lub niemające wcześniej analogii w Polsce. Na przykład w ostatnich latach pozyskano sporą kolekcję monet wczesnośredniowiecznych, w tym brakteaty z napisem SAMBOR oraz z orantem (plastyczne przedstawienie modlącej się postaci).
Na dzień dzisiejszy zbiory obejmują około 11 000 obiektów.

Jak pozyskuje się zabytki?

Pozyskujemy numizmaty (monety, medale, zetony itp.) głównie z badań wykopaliskowych prowadzonych przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku oraz przez darowizny i przekazy.
Od początku lat 90-tych Muzeum Archeologiczne prowadzi na terenie Starego i Głównego Miasta oraz na Wyspie Spichrzów bardzo intensywne badania wykopaliskowe. Zwykle są one związane z inwestycjami budowlanymi, których to w ostatnim czasie obserwujemy szczególnie dużą ilość. Podczas tych badań pozyskuje się tysiące zbytków ruchomych, w tym także numizmaty.
Do Gabinetu trafiają numizmaty, które można określić jako drobne (o niskiej wartości nominalnej), datowane od XIV do XX wieku. Z rzadka znajdowane są monety starsze: z okresu rzymskiego czy wczesnośredniowiecznego.
Jeśli chodzi o darowizny i przekazy, Gabinet otrzymuje pojedyncze okazy oraz małe skarby (do kilku sztuk). Dwukrotnie skarby monet przekazał docelowo Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku. Ostatni taki przekaz to Skarb z Koźlin – odkryty w iglicy kościoła. Zawierał on komplety monet z czasów Augusta III, Wilhelma I i II Wolnego Miasta Gdańska.

W jakim stanie znajdują się zabytki?

Niejednokrotnie do Gabinetu docierają monety zniszczone jeszcze w czasach historycznych, uszkodzone i przetarte w czasie użytkowania. Często mają ślady celowego zginania, przełamania, cięcia i posiadają przebijane otwory.

Skąd pochodzą poszczególne zabytki?

Zabytki gdańskie pochodzą z całej Europy (poza jej południowymi krańcami). Wskazują na kontakty (głównie handlowe) Gdańska z Portugalią, Hiszpanią, Francją, Anglią, Szkocją, Danią, Niderlandami, Holandią, Niemcami, Szwecją, Czechami, Węgrami, Rosją oraz wieloma innymi państwami. Pojedynczo trafiły tu także numizmaty spoza Starego Świata, czyli Europy, Azji i Afryki – są to wyroby z Meksyku, czy Australii, powstały one jednak w czasach współczesnych.

Fałszywa część kolekcji

Licznie reprezentowane są w zbiorze także fałszerstwa. Są to głównie monety srebrne, wybite z miedzi lub brązu, a następnie na powierzchni powleczone białym metalem. Po rozpoznaniu fałszerstwa, takie monety były łamane, dziurawione lub przecinane, a następnie wyrzucane poza obieg pieniężny.

Kontakt

Gabinet Numizmatyczny
Beata Ceynowa
b.ceynowa@archeologia.pl
tel. (58) 322-21-13

 

001DN
1. Brakteat Brama II, Prusy Krzyżackie, srebro, ok. 1335-1345

002DN
2. Brakteat z napisem SAMBOR, Pomorze Gdańskie, srebro, ostatnia dekada XII w.

003DN
3. Szalka wagi menniczej ze stemplem, Francja, mosiądz, 2. połowa XIV w.

004DN
4. Komplet 49 liczmanów z Furth, mosiądz, XVIII-XIX w.

005DN006DN

5. Folis Walentyniana II, Cesarstwo Rzymskie, brąz, IV w.n.e.

007DN008DN
6. Szeląg Michała Küchmeister von Sternberg, Prusy Krzyżackie, srebro, 1414-1422

009DN010DN
7. Odważnik do monet złotych ze św. Michałem Archaniołem przebijającym smoka, mosiądz, XVI w.

011DN012DN
8. Półgulden Maksymiliana I z Groningen, złoto, 1486-1518

013DN014DN
9. 3 krajcary Leopolda I, bite we Wiedniu, srebro, 1664

Udostępnij:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email
Scroll to Top

Ta strona korzysta z plików cookies w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.