Dom Przyrodników

Lokalizacja godna siedziby głównej

Siedzibę Główną Muzeum Archeologicznego w Gdańsku znajdziemy pod adresem ul. Mariacka 25/26. Mieści się ona w jednej z największych i najbardziej reprezentacyjnych kamienic w Gdańsku, znanej jako Dom Przyrodników.

Skąd wzięła się nazwa „Dom Przyrodników”?

Kamienica swą nazwę zawdzięcza temu, że od 1846 roku stanowiła siedzibę Gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego. Ciekawostkę może stanowić fakt, iż założycielem Towarzystwa (powstało ono w 1743 roku) był wybitny uczony, Daniel Gralath – późniejszy burmistrz Gdańska. W nowej siedzibie, czyli naszej kamienicy, Towarzystwo urządziło sale posiedzeń, pracownie naukowe, małe muzeum oraz bibliotekę zawierającą około 20 tysięcy tomów. Wnętrza zdobiły portrety uczonych, m. in. Mikołaja Kopernika, Mathiasa Nathanaela Wolffa, Daniela Gralatha oraz popiersie Jana Heweliusza, otrzymane w darze od króla polskiego Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1866 roku na wieży umieszczono obserwatorium astronomiczne (wówczas to miejsce ozdobnego hełmu na jakiś czas zastąpiła obrotowa kopuła).

Muzeum adaptuje kamienicę na swoją siedzibę

Kamienica bardzo ucierpiała podczas II wojny światowej – z całego budynku ocalała jedynie frontowa ściana razem z wieżą. Odbudowano ją w latach 1956-1961, wg projektu Kazimierza Macura, w formie zbliżonej do pierwotnej, na potrzeby nowo-powstałego Muzeum Archeologicznego.

Co znajdziemy dzisiaj w jej wnętrzu?

Dziś trzy pierwsze kondygnacje Domu Przyrodników oraz przylegającą do niego oficynę zajmują wystawy stałe poświęcone w większości pradziejom Pomorza. Z kolei na następnych trzech kondygnacjach oraz w przylegającej do kamienicy Bramie Mariackiej znajdziemy biura i pracownie muzealne.

Wystawy stałe

• „Pradzieje Pomorza Gdańskiego” – wystawa prezentuje najdawniejsze dzieje Pomorza Gdańskiego i jest najważniejszą stałą ekspozycją Muzeum. Przybliża odrębny i specyficzny charakter miejscowych społeczeństw pradziejowych.
• „Z bursztynem przez tysiąclecia” – wystawa podzielona jest na dwie części. Pierwsza część dotyczy występowania bursztynu w przyrodzie – poruszane są w niej zagadnienia pochodzenia bursztynu, jego złóż, identyfikacji i odmian. Druga część poświęcona jest bursztynowi w kulturze – eksponowane są w niej zabytki bursztynowe oraz przedmioty związane z bursztynnictwem rozwijającym się na ziemiach polskich.
• „Schorzenia ludności prahistorycznej na ziemiach polskich” – celem tej wystawy jest przybliżenie odbiorcy problematyki związanej ze stanem zdrowia naszych przodków. Pokazane na wystawie eksponaty przedstawiają różne odmiany i zmiany chorobowe od neolitu po czasy średniowiecza.
• „1000 lat Gdańska w świetle wykopalisk” – wystawa pokazuje 1000-letnią historię Gdańska na podstawie wykopalisk.
• „Tajemnice Doliny Nilu. Sudan. Archeologia i Etnografia” – to wystawa prezentująca nam wyniki wieloletnich badań archeologicznych prowadzonych w dolinie Nilu – Sudanie, a tym samym wprowadzająca nas w egzotyczny, pełen tajemnic świat pradawnej Nubii.

Zobacz wszystkie wystawy: DLA ZWIEDZAJĄCYCH > Wystawy

Baby pruskie

Pod Domem Przyrodników, po stronie Długiego Pobrzeża stoją antropomorficzne rzeźby wykute w kamieniu. Są to baby pruskie, czyli charakterystyczne wczesnośredniowieczne zabytki z ziem zamieszkiwanych przez Prusów. Skąd taka nazwa: “baba”? I co symbolizują poszczególne posągi? Dowiesz się na stronie: https://archeologia.pl/baby-pruskie/