W niedzielę 8 lipca 2018 roku na Cmentarzu Łostowickim odbyła się uroczystość odsłonięcia pomnika poświęconego dawnym gdańszczanom oraz żołnierzom napoleońskim pochowanym w Gdańsku. Inicjatorem wydarzenia było Muzeum Archeologiczne w Gdańsku. Uroczystość została wpisana w program V Światowego Zjazdu Gdańszczan.
W latach 2007–2012 Muzeum prowadziło badania wykopaliskowe na terenie placu Dominikańskiego w Gdańsku. Odkryto wówczas kilkaset tysięcy szczątków kostnych zgromadzonych w czterech wtórnych mogiłach zbiorowych, tak zwanych ossuariach.
Jedno z ossuariów można zobaczyć zwiedzając Piwnicę Romańską (oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku) przy pl. Dominikańskim 1. Godziny otwarcia: https://bit.ly/2ufDIiM
– Gdy pracownicy Muzeum Archeologicznego w Gdańsku rozpoczynali wykopaliska pod Halą Targową, w najśmielszych domysłach nie przypuszczali, jakie odkrycia staną się ich udziałem – powiedziała dyrektor Ewa Trawicka.
Odkryte szczątki poddano gruntownym badaniom archeologicznym i antropologicznym. W skład zespołu badawczego weszli najlepsi specjaliści z ośrodków naukowych w Polsce i za granicą. Po dwóch latach wytężonej pracy eksperci ustalili, że szczątki należały do dorosłych i dzieci pochowanych w okresie od XV do XIX wieku na jedynym katolickim cmentarzu funkcjonującym w tamtym okresie na Głównym Mieście. W większości byli to gdańscy mieszczanie, w tym członkowie cechów rzemieślniczych, zaś w niewielkim odsetku przedstawiciele pomorskiej szlachty wyznania katolickiego. Najmłodsze szczątki udało się zidentyfikować jako należące do żołnierzy napoleońskich, między innymi z 5 Pułku Piechoty Księstwa Warszawskiego, poległych w czasie oblężenia miasta przez Rosjan w 1813 roku.
Interesujące wyniki badań opublikowano w książce pt. “Nowożytne ossuaria z klasztoru dominikańskiego w Gdańsku” pod red. Aleksandry Pudło i Macieja Henneberga (wyd. Muzeum Archeologiczne w Gdańsku) – https://bit.ly/2KzzSMt
W niedzielnej uroczystości wzięli udział znakomici goście: Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz, Konsul Francji Alain Mompert, Zastępca Dyrektora Departamentu ds. Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Beata Jaworowska, przedstawiciele rad dzielnic, gdańscy dominikanie, ks. Jacek Tabor.
– Takimi działaniami staramy się przekazać depozyt kultury szacunku wobec zmarłych – mówił Paweł Adamowicz, prezydent Gdańska. – Chcemy wierzyć, że przyszłe pokolenia też w taki sposób będą się odnosić do naszych szczątków.
Źródło: www.gdansk.pl
– Chcę pochylić się nad moimi rodakami i oddać im cześć – powiedział Alain Mompert, konsul Francji. – To kolejne świadectwo międzynarodowej historii Gdańska i jego wielokulturowości. Powrót do tych faktów zawdzięczamy osobom poświęconym i oddanym historii. Vive la France, vive la Pologne!
Źródło: Radio Gdańsk
Na zakończenie uroczystości gdańscy dominikanie odśpiewali psalm „De profundis” (zobacz nagranie na stronie portalu Gdańsk Strefa Prestiżu: https://bit.ly/2J9YohG)
Pomnik poświęcony dawnym gdańszczanom oraz żołnierzom napoleońskim znajduje się w północno-zachodniej części Cmentarza Łostowickiego, obok mogiły, w której pochowano szczątki z dawnego cmentarza przy szpitalu św. Gertrudy (odkryte podczas rewitalizacji Targu Siennego i Rakowego).
Epitafium głosi:
Tutaj spoczywają szczątki czterech tysięcy gdańszczan i mieszkańców Pomorza oraz żołnierzy napoleońskich, pochowanych w okresie od XVI do XIX wieku na dawnym cmentarzu przy kościele św. Mikołaja w Gdańsku. Odkryte w trakcie badań wykopaliskowych prowadzonych przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, zostały przeniesione na obecne miejsce w sierpniu 2017 roku. Niech spoczywają w pokoju!