Rzymska misa z Galii znaleziona na szlaku bursztynowym w Pudłowcu
Wiosną 2015 roku pan Bogusław Pietrzak, mieszkaniec Pudłowca w gminie Stary Dzierzgoń, zgłosił przypadkowe odkrycie, w trakcie wydobywania żwiru, trzech naczyń metalowych, które następnie przekazał do Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. W miejscu znaleziska znajdowało się bogate cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich, położone na dawnym rzymskim szlaku bursztynowym wiodącym z Akwilei na Półwysep Sambijski, niestety już w znacznej części zniszczone. Naczynia te pochodziły z grobów – dwóch szkieletowych i ciałopalnego. Najciekawsze z nich, misa ze stopu miedzi, odkuta została z cienkiej blachy i ozdobiona stylizowanym ornamentem muszlowym. Zachował się jeden z dwóch uchwytów, wykonany z drutu, w kształcie greckiej litery „omega”.
Naczynia tego typu produkowano w warsztatach galijskich na przełomie II i III wieku n.e. Identyczne misy znane są z zatopionego w trakcie przeprawy przez Ren wozu odkrytego w okolicy dzisiejszego miasta Neupotz w Nadrenii-Palatynacie. Znalezisko to, złożone z ogromnej ilości metalowych sprzętów domowych i narzędzi, jest śladem rabunków dokonywanych na obszarze prowincji Galii w czasach kryzysu Cesarstwa Rzymskiego przez germańskie plemię Alamanów (połowa III wieku).
Naczynie z Pudłowca prezentuje wyjątkową formę mosiężnych mis, znajdowanych niezwykle rzadko na terenach barbarzyńskiej Europy. Zabytek mógł zostać przywieziony na nasze ziemie w ramach wymiany handlowej, ale niewykluczone, że stanowił łup miejscowego wojownika uczestniczącego w zbrojnych wyprawach na tereny prowincji rzymskich.
Latem 2016 roku przeprowadzono na cmentarzysku w Pudłowcu ratownicze badania wykopaliskowe zabezpieczające część obrywu żwirowni. W ich wyniku odkryto 34 groby z interesującym wyposażeniem, pochodzącym z II i III wieku naszej ery.
Zabytek prezentowany jest w holu Muzeum przy ul. Mariackiej 25/26.
Kurator wystawy: Ewa Adamska-Grzymała
Tekst: Jarosław Strobin, Ewa Adamska-Grzymała