Siekiera kamienna z Morzeszczyna
Morzeszczyn to wieś położona na terenie Pojezierza Starogardzkiego, w zlewni rzeki Wierzycy i jej dopływu Janki. W pobliżu rzeki Janki odkryto zabytki archeologiczne, które poszerzają naszą wiedzę o dawnej historii tego regionu.
W marcu 1989 roku Wojewódzki Konserwator Zabytków w Gdańsku, Pan Tadeusz Chrzanowski, powiadomił Muzeum Archeologiczne w Gdańsku o odkryciu zabytków archeologicznych w Morzeszczynie. Inspekcję miejsca odkrycia przeprowadzili w dniu 22 marca 1989 roku pracownicy Muzeum: Jan Kucharski, Mirosław Pietrzak i Małgorzata Tuszyńska. W trakcie rozmów z Panem Mieczysławem Orłowskim, odkrywcą i dzierżawcą pola, na którym znaleziono zabytki datowane na okres wczesnego średniowiecza, uzyskano też informację, że w 1986 roku syn Pana Orłowskiego znalazł w tym samym miejscu siekierę kamienną.
Siekiera kamienna została znaleziona na wysoczyźnie morenowej przylegającej bezpośrednio do doliny rzeki Janki. Wymiary siekiery: długość 15,2 cm, szerokość 8,4 cm, grubość 2,6 cm, waga 694 gramy. W rzucie poziomym posiada kształt trapezu, obuch zaś jest zbliżony do prostokąta. Powierzchnie zostały staranie wygładzone. Okaz wykonany został z łupka zieleńcowego, skały metamorficznej powstałej w wyniku przeobrażeń materiału wulkanicznego. Skały zieleńcowe mają charakterystyczną ciemno zielonkawą barwę. W Polsce łupki zieleńcowe występują na terenie Dolnego Śląska, m.in. w Górach Kaczawskich. Już w epoce kamienia, czyli w V tys. p.n.e., mieszkające tam plemiona rolnicze wytwarzały z łupków siekiery, motyki i topory. Najstarsze tego typu osadnictwo reprezentowane jest przez ludność związaną z kręgiem kultur naddunajskich – określanych jako kultura ceramiki wstęgowej. Wcześniejsze badania archeologiczne realizowane przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, potwierdzają, że omawiana ludność docierała także do Pojezierza Starogardzkiego.
Czy siekiera z Morzeszczyna to pojedynczy ślad czasowej bytności pierwszych rolników czy pierwszy zabytek z nieodkrytej jeszcze osady? Odpowiedzi na to pytanie będziemy szukać w czasie dalszych badań archeologicznych na terenie Gminy Morzeszczyn.
Zabytek prezentowany jest w holu Muzeum przy ul. Mariackiej 25/26.
Tekst: Olgierd Felczak i Danuta Król
Foto: Jacek Freza
Analiza petrograficzna: dr Piotr Woźniak