Spichlerz „Błękitny Baranek” powraca na mapę atrakcji kulturalnych Gdańska. W ostatnich latach ten zabytkowy budynek, którego historia sięga XVI wieku, przeszedł gruntowną renowację. Od 27 maja 2021 roku każdy będzie mógł zwiedzić historyczny obiekt nad Motławą, funkcjonujący współcześnie jako oddział Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
Atrakcyjność „Błękitnego Baranka” polega zarówno na zabytkowej architekturze, jak i na wystawach, które znajdują się w środku. Muzeum Archeologiczne w Gdańsku zaprasza na cztery ekspozycje stałe, urządzone na dwóch kondygnacjach spichlerza: „Місто під містом”,, „Середньовічна ганзейська вуличка”,, „Гданськ у світі Ганзи”,, „Острів Складів у Гданську”..
Szczególną uwagę zwraca uliczka zrekonstruowana na wzór dawnego miasta. Zwiedzający przechodzą wzdłuż kramów, warsztatów i domostw sprzed kilkuset lat. W każdym wnętrzu znajduje się realistycznie odwzorowana figura kupca, rzemieślnika lub innego mieszkańca rodem z hanzeatyckiego Gdańska. Zwiedzaniu towarzyszą odgłosy średniowiecznego miasta. Muzealnicy i archeolodzy dołożyli starań, aby jak najwierniej oddać wyobrażenie tego, jak mogło wyglądać codzienne życie przed wiekami.
Duże wrażenie robi też ogrom zabytków archeologicznych zgromadzonych na wystawach: naczynia, monety, ozdoby, wyroby skórzane, plakietki pielgrzymie, a nawet skarbonki i zabawki odkryte przez archeologów podczas licznych badań wykopaliskowych prowadzonych na terenie Gdańska od kilkudziesięciu lat.
Історія комори
W źródłach z 1631 roku pojawia się po raz pierwszy niemiecka nazwa spichlerza: „Blaue Lamm”, czyli właśnie „Błękitny Baranek”. Co ciekawe, na przestrzeni wieków pojawiła się także inna nazwa, która powstała najpewniej wskutek błędu w pisowni: „Blaue Löwe”, czyli „Błękitny Lew”.
Pierwotnie był to budynek murowany z cegły gotyckiej (klasyczny typ cegły ręcznie formowanej) z dostępem od ul. Chmielnej oraz nabrzeża Motławy. W wykazie z 1620 roku podano szerokość magazynu: 48 stóp, czyli 13,8 m.
У коморі зберігали зерно, яке доставлялося всередину крізь широкі ворота. По троє таких воріт на першому рівні було з боку річки, а також – точнісінько навпроти – з боку вулиці. Завдяки цьому розвантажування товарів відбувалося злагоджено, а одночасна робота численних вантажників – без зіткнень. На горішні рівні вантажі втягували за допомогою спеціальних внутрішніх підйомників. Ті, хто обслуговували комору, могли дістатися туди лише піднімаючись драбинястими стрімкими сходами. А в підлогах були отвори для пересипання вже висушеного зерна на нижні рівні.
Під час облоги міста російськими військами в жовтні 1813 році комору було зруйновано. Проте її вдалося відбудувати. У 1854 році її власником був Карл-Вільгельм Упгаґен, праправнук Йоганна Упгаґена, власника відомої кам’яниці на вул. Длугій 12.
Po zbombardowaniu Gdańska przez wojska radzieckie w 1945 roku spichlerz „Błękitny Baranek” pozostał jedynym historycznym obiektem magazynowym na Wyspie Spichrzów, w którym zachowana została nie tylko fasada, czyli frontowa ściana budynku, lecz także wnętrze – belkowanie i konstrukcja stropów.
Після війни комору використовувало підприємство "Гербаполь" як склад лікарських трав. Потому, упродовж багатьох років, будівля стояла пусткою.
Попри те, що в 1967 році будівлю було взято під охорону, тривалий час не проводилося практично жодних консерваційних чи реставраційних робіт. Стан комори поступово погіршувався. Повільно руйнувалися перекриття, які тимчасово підпирали новими й новими стовпами. Унаслідок влучання блискавки згоріли крокви (дерев’яний скелет даху), а приміщення всередині, не захищене від несприятливих погодних умов, поступово заливало дощами й руйнувалося грибком.
Wreszcie w 1995 r. spichlerz trafił pod opiekę Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, które przystąpiło do ratowania zabytku przed zniszczeniem. Kompleksowa ochrona konserwatorska wymagała dużych nakładów finansowych i rozłożenia w czasie. Po wielu wysiłkach w 2008 r. „Błękitny Baranek” został ostatecznie zaadaptowany do zwiedzania i otwarty jako oddział Muzeum. Tak funkcjonował przez kilka kolejnych lat.
Zabytek jak nowy
W 2015 r. przeprowadzono ekspertyzy, które wykazały konieczność wzmocnienia konstrukcji spichlerza. Sporządzona została dokumentacja projektowo-kosztorysowa. Następnie Muzeum Archeologiczne w Gdańsku uzyskało pozwolenia na prowadzenie prac budowlano-konserwatorskich.
W latach 2016–2018 wzmocniono fundamenty spichlerza oraz wykonano izolację, która zabezpieczyła budynek przed wilgocią.
Wreszcie w roku 2019 zrealizowano etap naprawiania konstrukcji: uzupełnienie i częściowe odtworzenie ściągów stalowych i wieńców oraz roboty murarskie. Parter spichlerza został zaaranżowany, aby lepiej przygotować go do funkcjonowania instytucji kultury (powstała m.in. sala konferencyjna).
Pod względem architektonicznym Spichlerz „Błękitny Baranek” jest aktualnie najlepiej przystosowanym do zwiedzania oddziałem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. W projektach budowlanych uwzględniono także potrzeby osób niepełnosprawnych ruchowo.
Rok 2020 upłynął pod znakiem pandemii. Muzealnicy wykorzystali ten czas na wyposażenie pomieszczeń wystawowych, zamontowali nowocześniejsze urządzenia multimedialne i odświeżyli elementy ekspozycji „Średniowieczna uliczka hanzeatycka”.
Łączny koszt robót budowlanych w latach 2015–2019 wyniósł ponad 7 mln zł. Większość dotacji pochodziła z budżetu Samorządu Województwa Pomorskiego, który przeznaczył na ten cel ponad 5 mln zł. Natomiast dotacje z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego wyniosły w sumie 1,65 mln zł (dodatkowo w 2020 r. Muzeum pozyskało z programu ministerialnego 50 tys. zł na modernizację wystawy). Miasto Gdańsk dofinansowało inwestycję kwotą 850 tys. zł. Oprócz tego Muzeum przeznaczyło na całe przedsięwzięcie prawie 150 tys. zł ze środków własnych.
Archiwalne zdjęcia z przebiegu robót budowlanych
