Wczesnośredniowieczne haki. Zabytek Miesiąca MAG – maj 2023

W 2010 roku w pomorskich Lipiankach archeolodzy przeprowadzili badania ratownicze. Wykopaliska były konieczne ze względu na budowę przeprawy przez Wisłę w okolicy Kwidzyna, w ciągu drogi krajowej numer 90. Na badanym obszarze, w mezoregionie Doliny Kwidzyńskiej będącej częścią Doliny Dolnej Wisły, zarejestrowano źródła wczesnośredniowieczne (Lipianki 3, AZP 24-46/26).

Na złożu wtórnym odkryto między innymi haki z podwójnymi ostrzami.

Pierwszy hak jest wykonany z żelaznego drutu skręcanego, zakończonego z jednej strony uszkiem, a z drugiej dwoma ostrzami (prawe ułamane). Długość przedmiotu: 58 mm, szerokość ogniwka: 11 mm, średnica drutu: 4 mm. Do produkcji wykorzystano techniki ciągnięcia, kucia i skręcania.

Drugi hak, wykonany tymi samymi technikami, ma ułamane lewe ostrze. Długość przedmiotu: 53 mm, szerokość ogniwka: 9,5 mm, średnica drutu: 3,2 mm.

Przeznaczenie takich haków jest trudne do określenia. Mogły służyć do:

  • naciągania skór w procesie garbowania,
  • zawieszania ryb lub mięsa w trakcie wędzenia czy przechowywania,
  • połowu, podbierania ryb (na przykład z przerębli w okresie zimowym),
  • podnoszenia sieci.
Tkanina z Bayeux (XI w.), zbliżenie na postać mężczyzny nakładającego mięso przy pomocy haka
Tkanina z Bayeux, scena 42: łac. HIC COQUITUR CARO ET HIC MINISTRAVERUNT MINISTRI, pol. "Oto gotowane jest mięso i tu słudzy [je] podają"

Helena Zoll-Adamikowa, autorka opracowania o dwuzębnych haczykach, pisze tak:

Skłaniam się na razie do poparcia koncepcji o przeznaczeniu [takich haków] przede wszystkim do wędzenia i przechowywania artykułów żywnościowych, choć nie jest to interpretacja w pełni zadowalająca.

Datowanie prezentowanych zabytków mieści się w ramach od początków średniowiecza do XIII wieku.

Tekst: Adam Ostasz
Redakcja: Marcin Fedoruk
Zdjęcia zabytków: Joanna Szmit
Rysunek: Katarzyna Odya
Opracowanie graficzne: Lidia Nadolska

Udostępnij:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email
Scroll to Top

Ta strona korzysta z plików cookies w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.