Archäologisches Museum in Gdańsk (w skrócie: MAG) działa jako samodzielna instytucja od 1 stycznia 1962 roku. Wcześniej, od 1953 r., funkcjonował dział archeologiczny w dawnym Muzeum Pomorskim w Gdańsku (w 1958 r. dział ten został przekształcony w Oddział Archeologiczny).
Pierwszym organizatorem i wieloletnim dyrektorem muzeum (do 1983 r.) był Leon Jan Łuka. Następnie dyrektorami byli: Marian Kwapiński (w latach 1983–1991) oraz Henryk Paner (1991–2014). Aktualnie funkcję tę sprawuje Ewa Trawicka (od 2015 r.).
W 2018 r. MAG uhonorowało swojego pierwszego dyrektora, wydając książkę: „Leon Jan Łuka” [w:] „Archiwum Pamięci Archeologii Pomorza”, z. 1, red. K. Godon, Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, Gdańsk 2018, ss. 240, ISBN 978-83-85824-89-3.
MAG gromadzi zbiory dokumentujące pradzieje północnej Polski oraz kulturę materialną mieszkańców Gdańska i Pomorza Gdańskiego, od wczesnego średniowiecza po czasy nowożytne. Ponadto w zbiorach muzeum znajdują się bursztyny i wyroby bursztynowe (od pradziejowych po współczesne), a także eksponaty reprezentujące kulturę materialną dawnych i obecnych mieszkańców Sudanu (pracownicy MAG od wielu lat uczestniczą w ekspedycjach archeologicznych w Afryce).
Większość zbiorów pochodzi z własnych badań archeologicznych, prowadzonych przez MAG od 1954 r. Największą kolekcję tworzą zabytki ze stanowisk dokumentujących tożsamość kulturalną regionu, np.: kultury rzucewskiej, pomorskiej, wielbarskiej i oksywskiej. Wiele cennych artefaktów wydobyto w efekcie badań wschodniopomorskich grodów epoki plemiennej i najstarszych ośrodków miejskich, szczególnie: Gdańska, Gniewu, Tczewa, Starogardu Gdańskiego i Skarszew.
Do najciekawszych znalezisk należą: zespół zabytków kultury rzucewskiej z epoki neolitu, kolekcja popielnic twarzowych z wczesnej epoki żelaza (symboliczne przedstawienie urny występuje w logo MAG), wyroby rzemiosła artystycznego z okresu wpływów rzymskich i wędrówek ludów z rejonu Pruszcza Gdańskiego, zbiór wyrobów bursztynowych datowanych od neolitu po późne średniowiecze, zabytki z grodu gdańskiego (X–XIII wiek) i Gdańska (XIV–XIX w.) oraz unikatowa kolekcja zabytków z Wyspy Spichrzów.
Główna siedziba muzeum mieści się w dawnym Domu Towarzystwa Przyrodniczego przy ul. Mariackiej 25/26 w Gdańsku, obejmując także Bramę Mariacką oraz sąsiednie kamienice przy ul. Dzianej i Długim Pobrzeżu.
Zweigstellen
Spichlerz Błękitny Baranek
ul. Chmielna 53, 80-748 Gdańsk
Romanischer Keller
pl. Dominikański 1, 80-844 Gdańsk
Burganlage „Grodzisko“ in Sopot
ul. Haffnera 63, 81-715 Sopot
Oddział w Gniewie
ul. Zamkowa 2, 83-140 Gniew
Haus der Naturforschenden Gesellschaft
ul. Mariacka 25/26, 80-833 Gdańsk