Bezcenne znalezisko z chaty rybaka
Jednym z najcenniejszych zabytków przechowywanych w Muzeum Archeologicznym w Gdańsku jest drewniany krzyżyk zbudowany z dwóch deszczułek sosnowych połączonych kołkiem. Dlaczego jest tak wyjątkowy, czy dlatego że na co dzień przechowywany jest w sejfie muzealnym? Żeby odpowiedzieć na to pytanie trzeba cofnąć się w czasie do początku lat 50-tych, kiedy profesor Konrad Jażdżewski, wybitny archeolog i znawca słowiańszczyzny, prowadził badania wykopaliskowe na gdańskim grodzie. W sezonie 1954 roku, w północnej części grodu, gdzie zlokalizowana była dzielnica rybacko-rzemieślnicza, podczas prac we wnętrzu pozostałości domostwa rybaka dokonano niezwykłego odkrycia. W warstwie z 15 poziomu osadniczego, w towarzystwie kilku pływaków od sieci leżał drewniany krzyżyk, który mimo niepozornego wyglądu, od razu przykuł uwagę badaczy. Szybko powiązano go z działalnością misyjną św. Wojciecha, który jak podaje kronika „…przybył najpierw do miasta Gdańska położonego na skraju morza. Tu, gdy miłosierny Bóg błogosławił jego przybycie, gromady ludu przyjmowały chrzest…”. Wysunięto hipotezę, że takie właśnie krzyżyki mógł rozdawać św. Wojciech osobom przyjmującym chrzest, podobnie jak to czynili inni chrześcijańscy misjonarze.
Dziś wiemy już, że krzyżyk datować należy na przełom XI i XII wieku, a nie jak sądzili badacze grodu gdańskiego w latach 50-tych, na pierwsze dwudziestolecie wieku XI. Ustalenia te zawdzięczamy weryfikacyjnym badaniom archeologicznym grodu, które Muzeum przeprowadziło w 2005 roku. I choć krzyżyk gdański prawdopodobnie nie spoczywał nigdy w ręku św. Wojciecha i tak jest niezwykle cenny jako jedno z najstarszych świadectw chrystianizacji Gdańska.
Zabytek prezentowany jest w holu Muzeum przy ul. Mariackiej 25/26.
Kurator wystawy: Ewa Trawicka
Foto: Archiwum MAG