MARZEC 2018

plakat marzec2018

Narzędzie czy broń? Tajemniczy przedmiot z latryny.



Podczas badań archeologicznych w Gdańsku, w roku 2008, na jednej z działek przy ul. Szafarnia, wydobyto z dawnej latryny świetnie zachowany trzonek drewniany – uchwyt nieokreślonego narzędzia lub broni. Znalezisko datowano na XVI/XVII wiek.
Przeszło półmetrowy przedmiot zachował się niemal w idealnym stanie. Brak części pracującej powoduje jednak, że nie można ze stuprocentową pewnością stwierdzić jaką pierwotnie pełnił funkcję. Górna część uchwytu ma przekrój trójkątny z zaokrąglonym wierzchołkiem, co sugeruje, że ucho osadzonego na nim żelazica miało zbliżoną formę, charakterystyczną dla siekier i toporów.
Na szczególną uwagę zasługuje sposób w jaki ozdobiono trzonek. Wzdłuż grzbietu ciągną się dwie wycięte, symetryczne linie, między którymi widać niedokończony wątek krzyżujących się skośnie żłobień i nacięć. W górnej części, tuż pod osadą żeleźca, przybito dwa krzyżujące się pasy żelaznych ćwieków, w dolnej natomiast pojedynczą linię wykonaną w tej samej technice. Podstawa trzonka wzmocniona jest ażurowym, cylindrycznym okuciem uformowanym z pasa blachy ołowianej. Do połowy długości okucie zdobione jest dookolnymi, niesymetrycznie rozmieszczonymi liniami rytymi, powyżej zaś wykonano trzy szersze, symetryczne pasy wypełnione gęsto otworami w kształcie liter X i V.
Obecność zdobień oraz relatywnie niewielki przekrój trzonka przemawiają raczej za teorią, że omawiany przedmiot stanowił pierwotnie uchwyt jakiegoś rodzaju broni obuchowej, być może niewielkiego toporka lub nadziaka. W trakcie badań wykopaliskowych na terenie Gdańska znaleziono dużo narzędzi z zachowanymi uchwytami drewnianymi z omawianego okresu, jednak żadne z nich nie były zdobione w taki sposób. Na broni obecność zdobień jest dużo powszechniejsza, zwłaszcza w przypadku egzemplarzy paradnych.

Zabytek prezentowany jest w holu Muzeum przy ul. Mariackiej 25/26.
 
Kurator: Marek Kuik
Autorzy tekstu: Marek Kuik
Foto: Joanna Szmit
Opracowanie graficzne: Lidia Nadolska

Udostępnij:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Ta strona korzysta z plików cookies w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.

Kup bilet online

Scroll to Top