GRUDZIEŃ 2017

plakat grudzien

Kufel z Gdańska

 
Prezentowane naczynie odnaleziono podczas prac archeologicznych prowadzonych przy ul. Łąkowej w Gdańsku. Badany obszar zlokalizowany jest na terenie dawnej dzielnicy Długie Ogrody, w bezpośredniej bliskości Głównego Miasta. W przeszłości był słabo zagospodarowany o przewadze terenów zielonych – łąk i ogrodów. Z zasięgiem obszaru badań pokrywa się lokalizacja zabudowań oraz basenu ogrodowego związanych z działającym w początkach XIX wieku Ogrodem Karmanna. Pod koniec wieku rozpoczęto budowę koszar i część badanej przestrzeni weszła w skład terenów wojskowych.
Kufle, najczęściej beczułkowate, wykonywano przede wszystkim z odbarwionego szkła niekiedy kryształowego, mocując w górnej części ucha cynową pokrywę.
Korpusy były zdobione optycznie lub za pomocą techniki szlifowania. W Gdańsku znaleziska tego typu naczyń występują rzadko. Kufle cylindryczne wytwarzane były na terenie całej Europy w XVIII i początkach XIX wieku, zwłaszcza w hutach czeskich, niemieckich, śląskich. Analogiczne zabytki znaleziono też na Węgrzech i Słowacji.
Służyły one do picia piwa, które było jednym z podstawowych artykułów spożywczych zapewniającym organizmowi konieczne do życia kalorie. Wytwarzano też gatunki zaprawiane ziołami, przypisując im znaczenie medyczne. Pito je zarówno w szpitalach, zakonach, jak i karczmach. Suchary i piwo były towarami, w które zaopatrywały się załogi statków wypływających z gdańskiego portu. Większość piwa pochodziła od miejscowych browarników. Sprowadzano je też z terenu Rzeczpospolitej oraz miast hanzeatyckich (Rostocku, Lubeki, Hamburga Brunszwiku). Od drugiej połowy XVII wieku konsumpcja piwa w dużych miastach Prus Królewskich uległa stopniowemu ograniczeniu na rzecz taniego wina importowanego z Francji, Niemiec i Półwyspu Iberyjskiego.
Plebs pił napoje lejąc je wprost do ust z dzbanów lub bukłaków, czasem z glinianych, drewnianych lub metalowych kubków. Pod koniec XV wieku zaczęto używać wysokich cylindrycznych szklanic, a ponad dwa wieki później – kufli.
Masywny kufel o rzadko spotykanym konicznym kształcie wykonano z ciemnozielonego szkła o słabej przejrzystości. W połowie wysokości korpusu umieszczono taśmowate ucho. Na korpusie znajdują się dwie dookolne taśmy szklane pionowo ponacinane. Dno obwiedziono niestarannie taśmą, którą wymodelowano szczypcami tworząc kształt płatków kwiatu. W podobny sposób formowano stopki szklanych naczyń w Europie zachodniej od końca średniowiecza – początkowo rzadko natomiast od połowy XVI wieku coraz częściej. Swym kształtem oraz zdobieniem nawiązuje do wysokich szklanic z przełomu XVI i XVII wieku. Tego samego typu taśmowate ucha występują także w dzbanach od końca XVI do połowy XVIII wieku.

Zabytek prezentowany jest w holu Muzeum przy ul. Mariackiej 25/26.
 
Kurator: Olga Krukowska
Autor tekstu: Olga Krukowska
Foto: Joanna Szmit
Opracowanie graficzne: Lidia Nadolska

Udostępnij:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Ta strona korzysta z plików cookies w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.

Kup bilet online

Scroll to Top