KWIECIEŃ 2020

Znak pielgrzymi z Gdańska z XV w.: św. Kwiryn z Neuss – patron chroniący od zarazy

Św. Kwiryn z Neuss - Muzeum Archeologiczne w GdańskuŚwięty Kwiryn (Quirinus) był chrześcijańskim męczennikiem, skazanym na śmierć, razem ze swoją córką, w czasach panowania rzymskiego cesarza Hadriana (II wiek). Jego relikwie trafiły do niemieckiego miasta Neuss już w X lub w połowie XI w. Wkrótce stały się przedmiotami powszechnego kultu, przyciągającymi pielgrzymów.

Ogromna popularność św. Kwiryna w XIV w. miała związek z postrzeganiem go jako patrona chroniącego przed chorobami zakaźnymi, takimi jak dżuma i ospa, które dziesiątkowały mieszkańców całej Europy. Uzdrowienia przypisywano cudownym właściwościom wody czerpanej ze studni, którym patronował Quirinus. Wierzono także, że św. Kwiryn pomaga przy chorobach nóg i uszu. Współcześnie wspomnienie liturgiczne świętego z Neuss obchodzi się 30 marca, czyli w drugi dzień po historycznej dekapitacji (ścięciu głowy) Kwiryna.


Zainteresowany(-a)? Zobacz Gdańską Kolekcję Plakietek Pielgrzymich, czyli zdigitalizowane zabytki Muzeum Archeologicznego w Gdańsku dostępne online: http://archeoportal.pl/kolekcja/6


Miasto Neuss należy do najstarszych w Niemczech. Obecnie znajduje się na obszarze Nadrenii Północnej–Westfalii. W X w. powstał tam klasztor benedyktynów.

Znaleziska plakietek z wyobrażeniem św. Kwiryna z Neuss pochodzą głównie z terenu Niemiec, rzadziej z Belgii, Holandii, Danii, Szwecji. Przy czym tylko niewiele ponad 20 zabytków to oryginalne znaki pielgrzymie; pozostałe znaleziska to odlewy na dzwonach oraz różnego rodzaju medaliony.

Z Gdańska znamy tylko jeden, za to bardzo dobrze zachowany, znak z Neuss (GKPP 382), o wymiarach 42 x 70 mm. Został on odkryty na stanowisku Lastadia w warstwie datowanej na 2. poł. XV w. Jest to ażurowa plakietka ze stojącą postacią św. Kwiryna przedstawionego jako rycerza, prawą ręką wspierającego się na mieczu, przy którym zachował się fragment ułamanej tarczy z krzyżem łacińskim pośrodku. W lewej ręce (odłamanej) powinien trzymać lancę z proporcem. Na prawym ramieniu ma zamocowaną niewielką tarczę turniejową, na której widnieje dziewięć kulek – herb miasta Neuss. Na dole znaku jest taśma z gotyckim, minuskułowym napisem: s.qvirinis.

Kurator wystawy i autor tekstu: dr hab. Henryk Paner
Redakcja: Marcin Fedoruk
Rysunek zabytku: Ewa Nowicka
Zdjęcie zabytku: Joanna Szmit
Opracowanie graficzne: Lidia Nadolska

Udostępnij:

Facebook
Twitter
LinkedIn
Email

Ta strona korzysta z plików cookies w celu świadczenia usług na najwyższym poziomie. Dalsze korzystanie ze strony oznacza, że zgadzasz się na ich użycie.

Kup bilet online

Scroll to Top